SİYASİ TARİH

İlk çağlarda İber kabileleri (Lusitanyalılar) tarafından işgal edilen Portekiz, Kelt, Fenike, Kartaca, Vizigot hakimiyetlerinden sonra M.Ö. 1. yüzyılda Romalıların bir eyaleti olmuştur. 8. yüzyıldan itibaren Endülüs Emevi (Moors) egemenliğine giren ülke, 1143'te bağımsız bir krallık olmuş, ülkenin bugünkü sınırları 13. yüzyıl ortalarında çizilmiştir.1498 yılında Vasco da Gama’nın deniz yoluyla Hindistan’a ulaşmasından sonra Portekiz için refah dönemi başlamış, 1500 yılında Brezilya’ya ayak basan Pedro Alvares Cabral burayı Portekiz topraklarına katmış, on yıl sonra Afonso de Albuquerque, Hindistan’daki Goa’yı, Basra Körfezi’ndeki Hürmüz’ü ve günümüz Malezya’sındaki Malakka’yı işgal etmiştir.15. ve 16.yüzyıldaki bu coğrafi keşifler sayesinde dünya çapında yayılma gösteren Portekiz, Asya, Afrika ve Güney Amerika'da büyük bir sömürge imparatorluğu kurarak, Avrupa ve Doğu arasındaki ticaretin önemli bir bölümüne hakim olmuştur. 17. yüzyıldan itibaren zayıflayan ve zaman zaman bağımsızlığı ve ülke bütünlüğü kesintiye uğrayan Portekiz, Brezilya’nın 1822’de bağımsızlığını kazanmasıyla birlikte 20. yüzyıla kadar süren bir çöküş dönemine girmiştir.

5 Ekim 1910 tarihinde gerçekleşen devrim Portekiz monarşisini ortadan kaldırmış, 1910-1926 yılları arasında birinci Cumhuriyetolarak adlandırılan dönemde devam eden kaos ortamı ve ekonomik sorunlar 28 Mayıs 1926’daki askeri darbeye yol açmıştır. Bu darbe sonucunda Antonio de Oliveira Salazar askeri diktatörlük tarafından önce Maliye Bakanlığına getirilmiş, daha sonra ülke yönetiminin başına geçmiş ve “Yeni Devlet” adı altında 1932-1968 yılları arasında diktatörlük dönemine damgasını vurmuştur. Afrika’da denizaşırı vilayetlerde başlayan bağımsızlık hareketleri Portekiz Sömürge Savaşı’na yol açarak yönetimdeki rejimi zayıflatmıştır. 1968 yılında Salazar geçirdiği bir kaza sonucunda kısmen felç olunca yönetimden ayrılarak yerini Marcelo Caetano’ya bırakmış, 25 Nisan 1974 Karanfil Devrimi’yle ülkede demokratik rejimin önü açılmıştır. 1974’de diktatörlükten demokrasiye geçiş ve 1986’da AB üyeliğiyle birlikte Portekiz hızlı bir dönüşüm ve gelişme göstermiştir.

SİYASİ YAPI

Ülke 18 idari bölgeye ayrılmıştır. Atlas Okyanusu’nda bulunan Madeira ve Azor Takımadaları özerk statüye sahiptir.

Ülke 18 idari bölgeye ayrılmıştır. Atlas Okyanusu’nda bulunan Azor ve Madeira adaları da özerk statüye sahiptir.

230 sandalyeli tek meclisli bir Parlamentoya sahip olan Portekiz’de genel seçimler dört yılda bir nispi temsil esasına göre yapılmaktadır.

Cumhurbaşkanı halk tarafından beşer yıllık dönemlerle iki kez üst üste seçilebilmektedir. Cumhurbaşkanının yetkileri kısıtlıdır.2021 yılında yapılan seçimle merkez sağ çizgideki bağımsız aday Marcelo Rebelo de Sousa Cumhurbaşkanı seçilmiştir.

10 Mart 2024 tarihinde gerçekleştirilen erken seçim sonucunda, Sosyal Demokrat Parti (PSD) ve Hristiyan Demokrat Halkın Partisi (CDS-PP) ortaklığındaki "Demokratik İttifak" (AD) Koalisyonu (azınlık hükümeti) iktidara gelmiştir. Luís Montenegro Başbakanlığında kurulan 24’üncü Hükümet, 2 Nisan 2024 tarihinde göreve başlamıştır.